Józef BremerCorresponding authorORCID id

Metafizyczny Solipsyzm Według „Wczesnego" Ludwiga Wittgensteina

[Metaphysical Solipsism according to the “Early” Ludwig Wittgenstein]

Article
10 - 2005, pages 191-216
Date of online publication: 03 août 2016
Date of publication: 30 novembre 2005

Abstract

Znane z Traktatu wypowiedzi na temat „Ja" i „świata": „świat jest moim światem" (TLP 5.62), „Sam jestem swoim światem" (5.63), czy tez „Świat i życie to jedno" (5.621), są istotne dla zrozumienia kwestii solipsyzmu, omawianych przez „wczesnego" Wittgensteina. Pod „solipsyzm" rozumie się zazwyczaj krańcową formę subiektywnego idealizmu głoszącego, że istnieje tylko Ja sam, a wszystko inne jest moim wyobrażeniem. Solipsysta uznaje, ze jego własna subiektywność jest czymś jedynie możliwym do poznania, co oznacza doprowadzenie idealizmu do subiektywnej skrajności: wszystko co nam się ukazuje, jest traktowane jako coś wyobrażonego. Pytanie o solipsyzm pojawia się w dzisiejszych analizach subiektywności świadomości. Solipsysta neguje chociażby możliwość ustalenia, czy jakiś inny podmiot (człowiek, zwierzę lub maszyna) są siebie świadome. Rzeczywistość obcych stanów świadomości jest przez solipsysta ignorowana, gdyż wychodząc z istnienia własnej świadomości, może on jedynie przez analogię wnioskować o istnieniu obcych stanów świadomości. W argumentacjach przeciwko solipsyzmowi podkreśla się, ze stanowisko to wikła się w sprzeczność, gdyż w celu sformułowania swoich własnych też musi używać języka, co z kolei zakłada obecność intersubiektywnego świata, którego istnienie neguje.

Keywords

Cite this article

Bremer, Józef. “Metafizyczny solipsyzm według ‘wczesnego’ Ludwiga Wittgensteina.” Forum Philosophicum 10 (2005): 191–216. doi:10.35765/forphil.2005.1001.14.